Benedyktyn – wymaga uściślenia, ponieważ nie było ono powszechnie znane w średniowieczu. Najstarsze pomniki literatury polskiej używają określenia ordo monasticus (zakon monastyczny). Benedyktynów nazywano, ze względu na kolor ich habitów, mnichami czarnymi, cystersów szarymi, kartuzów i kamedułów białymi. W średniowieczu czarnych mnichów nazywano również „kluniatami”, od słynnego opactwa Cluny w Burgundii. Słowo „benedyktyn” do polszczyzny wprowadził ks. Piotr Skarga. W 1579 r. przetłumaczył on „Żywot Św. Wojciecha od jego rówieśnika, mnicha-benedyktyna bardzo uczenie na­pisany”.

Brewiarz – księga liturgiczna zawierająca teksty liturgii godzin przeznaczona głównie dla duchowieństwa i zakonów (obecnie coraz częściej posługują się nim ludzie świeccy).

Chorał gregoriański – to jednogłosowy śpiew Kościoła rzymskokatolickiego przeznaczony do liturgii. Jego kodyfikację przypisuje się papieżowi Grzegorzowi I (VI w.), od którego bierze nazwę.

Klauzura – część klasztoru zamknięta dla osób nienależących do wspólnoty zakonnej.

Klasztor/zakon – słowo pochodzenia łacińskiego (claustrum), oznacza przestrzeń zamkniętą, wydzieloną, otoczoną murem, czyli taką, którą zamieszkują mnisi. Jego greckim odpowiednikiem jest słowo monasterion (mającym też wersję łacińską: monasterium). Klasztor to pojedyńczy dom zakonny, zakon zaś składa się w wielu klasztorów kierujących się tymi samymi prawami.

Kukulla – była ona wierzchnim okryciem (rodzaj szerokiego płaszcza z rękawami), który miał chronić przed zimnem i którego używano podczas podróży. Później jednak stała się strojem przede wszystkim liturgicznym, który zakładano na czas modlitw odmawianych przez mnichów w kościele.

Lectio divina – osobista lektura Pisma świętego jako Słowa Bożego, która w tradycji monastycznej nie ma ściśle określonej formy (w ostatnim czasie, poza środowiskiem monastycznym, stosowany jest najczęściej schemat: czytanie – rozmyślanie – modlitwa – kontemplacja).

Liturgia godzin – modlitwa obejmująca jutrznię, modlitwę w ciągu dnia, godzinę czytań, nieszpory i kompletę, która dzięki recytacji hymnów, psalmów, czytań i wezwań modlitewnych służy uświęceniu całego dnia.

Mnich – termin polski wywodzi się od greckiego monachos, oznaczającego tego, który jest jeden. Można więc rozumieć, że jest to ktoś żyjący osobno, samotnie, ale też będący zjednoczonym z sobą samym, dla którego ważna jest tylko jedna rzecz – dążenie do Boga.

Monastycyzm – życie monastyczne, czyli charakterystyczne dla mnichów.

Msza konwentualna – Msza święta, w której uczestniczy cała wspólnota zakonna.

Msza pontyfikalna – uroczysta Msza święta sprawowana w ważniejsze święta kościelne lub zakonne, której przewodniczy biskup lub opat.

Opactwo – jest to autonomiczny klasztor kierujący się zwykle Regułą św. Benedykta, liczący przynajmniej 12 mnichów. Na jego czele stoi wybierany przez daną wspólnotę przełożony noszący tytuł opata. Niegdyś był to urząd dożywotni, obecnie opata wybiera się bądź na czasową kadencję (6, 8, 10 lat) bądź do określonego wieku (75 lat). Zastępcą opata, pomagającym mu w zarządzie jest przeor – czyli pierwszy po opacie, a drugi we wspólnocie. Mniejsze domy nazywają się przeoratami, na ich czele stoi przełożony noszący tytuł przeora. Mogą one być autonomiczne bądź też podlegać innemu nadrzędnemu klasztorowi (opactwu).

OSB – skrót nazwy Ordo Sancti Benedicti, czyli Zakon Świętego Benedykta.

Pas – niektórzy autorzy wykładają symbolikę jako powściągliwość oraz gotowość mnicha do stanięcia przed sądem Bożym (wedle słów Ewangelii: Niech będą przepasane biodra wasze) zaś kaptur jako znak odcięcia od świata i jego przemijalności.

Refektarz – znajdująca się na terenie klauzury sala jadalna w klasztorze, przeznaczona dla mnichów (w szczególnych wypadkach mogą tam także spożywać posiłek zaproszeni goście).

Reguła – oznaczało pierwotnie sznur używany przez cieśli przy budowie, aby równo układać kamienie bądź cegły. Już bardzo wcześnie, bo w IV w., takie pojęcie trafiło do piśmiennictwa monastycznego, na oznaczenie zbioru wskazań, które mistrz kierował do swych uczniów. Takich zbiorów powstawało bardzo wiele, nie miały one jeszcze postaci jednolitych kodyfikacji prawnych, ale raczej zbioru luźnych wskazówek, czasami zredagowanych na zasadzie pytań i odpowiedzi.

Stalle – drewniane ławy znajdujące się na bocznych ścianach prezbiterium, przeznaczone dla mnichów uczestniczących w liturgii godzin.

Szkaplerz – czyli prostokątny płat materiału zakładany przez głowę, którego końce sięgały kolan. Początkowo miał on znaczenie przede wszystkim praktyczne. Stanowił rodzaj fartucha zakładanego do pracy. W późniejszym okresie, gdy praca fizyczna uległa znacznej redukcji, stał się on już integralną częścią stroju.